Bayram KAYA .................... Edebiyatçı- İlahiyatçı ve Yerel Araştırmacı

Tarih: 29.03.2025 11:15

Bayram Telakkilerimiz Üzerine

Facebook Twitter Linked-in

Bayram Telakkilerimiz Üzerine

Millî ve dînî bayramlar, millî ve manevî değerlerimizin güçlenmesine, aile yapımızın kuvvetlenmesine, sosyal dayanışmamızın pekişmesine önemli katkı sağlayan kutlu zaman dilimleridir.

Gönül bayramı

Bayramlar, takvimlerde yazılı zamanlar ve belirli günlerde değil, tüm cemiyete yayılan gönüllerin sevinç ve huzurudur. Devletiyle, milletiyle, ailesi ve akraba/yakınlarıyla buluşma, kaynaşma ve huzurla dolma anlarıdır. Bir büyük akrabanızı ziyaret ve hal hatır sorma ameliyesinin ardından gönlünüzü kaplayan sürurun o enerji ve sinerjinin yerini başka ne ile doldurabilirsiniz ki? Sevmek, sevilmek, sarılmak-kucaklaşmak, ikram etmek-edilmek ruhlara ne kadar büyük huzur verir. Gönüllerin bayramına, ellerimiz, ayaklarımız, dillerimiz, dudaklarımız ortak olur.

Hacı Bayram

Sevdiğine kavuşma anı da bayram olarak niteleyenler vardır. Asıl ismi Numan olduğu halde Bayram olarak tanınan tasavvuf büyüğümüz Hacı Bayram-ı Veli’nin (ö. 1430) de rivayete göre ulaşmaya büyük arzu duyduğu gönül sultanı Somuncu Baba’ya (Şeyh  Hamid-i Veli / Şeyh Hamidüddin-i Aksarayî, ö.1412) vuslatını bayram saydığından bu adı aldığı söylenir. Bir rivayette de intisab ettiğinde şeyhinin ertesi gün Kurban bayramı olması sebebiyle kendisine bu adı verdiği belirtilir. Nitekim  bir beytinde ‘Bayramım imdi bayramım imdi / Bayram ederler yar ile şimdi / Hamd-ü senalar, hamd-ü senalar /Yar ile bayram kıldı bu gönlüm’ diyebilmektedir.

Bayram Havası

Şahsi telakkilerle Bayram havasında yaşadığımız / karşıladığımız hadiseler de az değildir. Mutluluğa sevince gark eden buluşmalar, kavuşmalar, görüşmeler, düğünler, cemiyetler, ziyaretler, kazanımlar da hayatımızda bayram neşvesine denk vakalardır.

İnsanlık Bayramı

Asıl bayramlardan biri de sadece kendine değil, başkalarının sevincini ve mutluluğunu da bayram gibi karşılayabilmektir.  Coğrafik olarak uzak da olsalar, tanımasak  da bizi yakın kılan gönüldaşlığımızla kederlerini ve mutluluklarını paylaşabilmek ve özümseyebilmektir. Kendisi için istediklerini onlar için de isteyebilmektir.

Bayram Bereketi

Bayram hareket, hareket bereket getirir bizim kültürümüzde. Sadece çarşıda pazarda değil, hayatın her alanını kapsar. Yabancı bir seyyahın yıllar önce bir ramazan ve bayram intibalarını kaydettiği yazısın okumuştum. Medeniyetimizde hapishanelerden, hastanelere, yetimhanelerden mezarlıklara, medreselerden camilere, gıyaben bakkallardaki borçları ödenen fakirlerden ve konaklardaki hareketliliğe kadar cemiyet hayatına yansıyan izlenimlerini aktarıyordu. Sevindirilen insanların gülen yüzleri ile sevindiren insanların sevinçlerini birbirine karıştıran ramazan ve bayramlarımız daim olsun.

Zorluklardan bayram neşesi çıkarabilmek

Mutluluğa, iyi insan olmaya yönelik uğraşlar ve tatlı telaşlar da meşakkatine rağmen bayram kadar huzur verir. Davası ve idealleri uğrunda çektiği zorlukları çileleri, hapisleri bile güllük gülistanlık, bayram gibi karşılayanlar az değildir. ‘Gençliğin imanını selamette görürsem gönlüm selamette olur’ diyen Bediuzzaman gibi nice din büyüklerini görmüş dünya. Hakkındaki dedikoduları, iftiraları, mahkemeleri ve hastalıklarından mütevellit elemlerinden isyan etmeyip hikmetlerini tefekkürle müsbete inkılap ettirebilenler de az değildir. Bayramları sadece şekerlerde, çikolata ve tatlılarda arayanlar bu hakikati kavrayamazlar.

Bayramları zindan edenler

Maalesef dünyayı cennete çevirmek isteyenler olduğu gibi bir de cehenneme döndürmek için her türlü imkanları seferber eden despotlarla dolu dünyamız. Bu yüzden harabelerde, mülteci kamplarında, sıradan barınaklarda bayramlarda aç, susuz, ilaçsız, evsiz, barksız kalan milyonları hatırladıkça buruk bayramlar yaşıyoruz. İslam Ümmeti, bayramları zindan eden yerli-yabancı zalimler oldukça ve zulümlerini mütemadiyen kustukça buruk bayramlardan kurtulamayacak gibi görünüyor.

Ahiret bayramları

İki cihan saadeti istemek ve temini için çalışmak müminin vecibelerindendir. Olursa imanla ve değerlerimize saygıyla dünyada da ahirette de bayramlara kavuşmak mümkün.              Hassasiyetimizle teslimiyetimizle ömürlerimiz Ramazan, öte alem adına biriktirdiğimiz sermayelerimiz olan amellerimizle ölümlerimiz de Bayram olsun. Hayırlı Bayramlar...


Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —