Çanakkale Savaşında Yahudi Katır Birliği

109. yıldönümünü idrak ettiğimiz Çanakkale Zaferimizi yad eder ve şehitlerimizi bir kez daha minnetle anarken, daha önce yüzeysel bir bilgiye sahip olduğum Siyon Katır Bölüğü/Birliği meselesine yeniden yoğunlaştım ve üzerinde yazılmış birkaç makale okudum.

Ramazan’a rastladı

Çanakkale Savaşları sırada, 1915 yılında, Ramazan ayı 13 Temmuz Çarşamba günü başlamış ve son oruç 11 Ağustos Çarşamba günü tutulmuştu. Ramazan ayı yaklaştığında Şeyhülislam Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, savaşan askerlerin Ramazan ayında oruçla mükellef olmadıklarına dair bir fetva vermiş ve askerlerin vatanı savunmakla en büyük dini vecibeyi yerine getirdiklerine vurgu yapılmıştı. Bu fetva tüm ordu birliklerine Osmanlı Harbiye Nezareti tarafından tebliğ edilmişti. 
(https://www.canakkaletravel.com/yazi/1915-yili-ramazan-ayinda-canakkale-cephesi.html)
Fetvaya rağmen hatıratlardan askerlerin çoğunun oruçla maneviyatını diri tuttuğu biliniyor.

Yahudilik tarihinde bir ilk

Bir araştırmacı ‘Böyle bir Yahudi askerî birliğinin kurulması Yahudilik tarihinde daha önce rastlanmamış bir olay olmuş; Yahudiler, tarihte ilk defa siyonist amaçlarını gerçekleştirmek maksadıyla eylemlerini pratiğe dökmüşlerdir. Bu durum, Yahudilerin siyonizmin gerçekleştirilmesi için savaşabileceklerini; dolayısıyla, Filistin’in başka devletler tarafından kendilerine verilmesini beklemek yerine, geleceklerini kendi elleriyle inşa edebileceklerini göstermiştir. Bu çerçevede, bu çalışma, Çanakkale Savaşı’na katılan ve (Romalılara başkaldıran devrimci Yahudi lider Bar Kochba’dan 2000 yıl sonra) kurulan ilk düzenli Yahudi askerî birliği’ olduğunu söylüyor. 
(Çanakkale Savaşı’nda Yahudi Katır Birliği, A.Murat Ağdemir, http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7791, s. 47-58, Yıl-Sayı: 2015-Volume 10/1)

İngilizlerin kontrolünde

Mısır’dan Gelibolu’ya sevk edilen ve 562 Yahudi gönüllü ile 750 katır’dan oluştuğu belirtilen ( https://www.gzt.com/mecra/canakkalede-siyon-katir-bolugu-3615806) Birlik için bir makalede şöyle deniyor: ‘I. Dünya Savaşı’nın kaderini değiştiren cephelerden biri de şüphesiz Çanakkale Cephesi’ydi. İtilaf Kuvvetleri emrinde, tamamen Siyonist gönüllülerden oluşan Siyon Katır Birliği de Filistin’de kendilerine bir yurt kazanmak için bu savaşa katılmıştı. Siyon Katır Birliği’ne bağlı kuvvetler 25 Nisan 1915’de diğer tüm birliklerle birlikte Gelibolu yarımadasına çıktılar. Birliğin başına Yahudi geleneklerine meraklı İrlandalı bir Yarbay J. Henry Patterson’ın geçirilmesi ile birlikte tam anlamıyla emir-komuta zinciri kuruldu. Çoğu zaman geri hizmette kalan birlik, lojistik anlamda cephedeki birliklere destek sağladı, bazen de sıcak çatışmalara girdi.  Büyük Britanya Dışişleri Bakanlığı, 2 Kasım 1917 Balfour Bildirgesi ile Çanakkale’de gösterdiği hizmetlerden dolayı Siyonistlere Filistin’de bir yurt verdi. Siyonistler, ilk defa yazılı bir bildirge ile istediklerini almış oluyorlardı. Bu bildirge, 1948’de resmi olarak kurulan İsrail devleti için çok önemli bir siyasal olay anlamına geliyordu.’
17 Nisan 1915’de hahambaşı tarafından takdis edilerek, İskenderiye’den uğurlanan Siyon Katır Birliği, Yarbay J. Henry Patterson ve Binbaşı Joseph Trumpeldor önderliğinde, H.M. Hymettus ve H.M. Anglo-Egyptian gemilerine binerek Gelibolu’ya doğru yola çıktı. 27 Nisan 1915’de W Kumsalı’na inen Siyon Katır Birliği, 29. Tümen’in emrine verilir. 9 Ocak 1916’da Gelibolu, Müttefiklerce boşaltılıp tahliye işlemleri bitene kadar, Gelibolu’da hizmet etmeye devam ederler. Bazen, sıcak çatışmaya bile katılırlar. Savaş süresince, 8 er ve 47 katırı Çanakkale topraklarında bıraktılar…
(https://canakkalemuharebeleri 1915.com/yazarlar/konuk-yazarlar/405-siyon-katir-birligi canakkale-savasi-ve-israil-in-kurulusunda-oynadiklari-rol, İbrahim Cav’ın makalesi)

Şalom yazarına göre Siyon Katır Birliği

Yahudi cemaatinin yayın organı olarak bilinen Şalom gazetesinde bir köşe yazısında (Denis Ojalvo,  28 Eylül 2012 Cuma, https://www.salom.com.tr/arsiv/koseyazisi/84235/siyon-katir-birligi-nedir-ne-degildir), ‘Siyon Katır Birliği nedir, ne değildir?’ başlıklı yazısında  ‘Türklerle Yahudilerin arasını açmak amacıyla arada bir Osmanlı tebaası olmayan Yahudilerin mensubu bulundukları ve 1915 yılında Çanakkale’de muharip olmayıp İngiliz üniformasıyla sadece nakliye hizmeti vermiş olan Siyon Katır Birliği konusu gazete köşelerinde yer alır. Amaç Yahudilerin Osmanlı’ya nasıl ihanet ettiğini kanıtlamaktır’ diyen yazar,  bunun Yahudi aleyhtarı kişilerce maksatlı olarak işlendiğini belirterek, ‘1914 sonlarında Filistin’deki Dördüncü Orduya komutan olarak atanan Cemal Paşa Filistin’de yerleşik olan ancak düşman ülkelerin vatandaşı olan Yahudilerin Filistin’den tehcir edilmesine karar verdi. Filistin’den dışarı uğratılan bu kişilerin 11.000 kadarı Mısır’ın İskenderiye şehrinde kurulan mülteci kamplarına yerleştirildi. Mülteci kamplarına yerleştirilen bu muhacirlerin içinden çıkacak gönüllülerden, dönmek istedikleri Filistin topraklarında İngilizlerin safında Osmanlı’ya karşı savaşacak kişilerin devşirilmesi kolaydı. Bu imkânın farkına varan iki Yahudi milliyetçisi aktivist (Vladimir Jabotinsky ve Joseph Trumpeldor) bu kişilerden savaşçı bir birlik oluşturmaya karar verdiler’ diyor ve ‘İki aktivist ve arkadaşları yaklaşık 650 kişilik bir gönüllü grubu oluşturmayı başardılar’ ifadelerini kullanıyor ve ‘İki Yahudi milliyetçisi aktivist’ olarak tanımladığı bu kişilerin oyununa gelen Yahudilerin Osmanlı tebası olmadığını belirterek, Yahudilerin Osmanlıya ihanet etmediğini tam tersi yüzlerce yahudinin Osmanlı safında değişik birimlerde hizmet verdiğini ileri sürüyor.

Savaştan hemen sonra kendilerine yurt verilen, 33 sene sonra devlet kurdurulan İsrail’in ve Siyonistlerin sözkonusu bu Siyon Katır Birliği’ni her yıl ulusal törenlerle andığı biliniyor. İsrail’in ilk Başbakanı David Ben Gurion’un da Yahudi Lejyonu'nda gönüllü er olduğu da.

Siyonizme hizmet karşılıksız kalmadı

‘İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu 2014 yılında, Siyon Katır Birliği Komutanı John Henry Patterson’ın mezarını ziyaret etti. Patterson..Yahudi devletini göremeden vefat etti. Ancak, Siyonistler II. Musa olarak adlandırdıkları Siyonizm’e yürekten bağlı, Yahudi geleneklerine meraklı komutanlarını asla unutmadı, 1948’de kurulan İsrail devletinin ardından, Patterson ve karısının cenazeleri İsrail’e getirdi ve gömüldü..
Netanyahu, Siyon Katır Birliği’ne hiç de yabancı değildi üstelik, çünkü birliğin fikir babası Vladimir Jabotinsky’nin sekreteri, Netanyahu’nun babası tarih profesörü Benzion Netanyahu’dan başkası değildi.
(https://canakkalemuharebeleri1915.com/yazarlar/konuk-yazarlar/405-siyon-katir-birligi-canakkale-savasi-ve-israil-in-kurulusunda-oynadiklari-rol)

Bu vesileyle Osmanlı ordusuna karşı ibretlik bir dayanışma olayını da işlemiş olduk. ‘Çanakkale Geçilmez’ destanını yazdıran ecdadımızı Zaferin 109. yılında vefa gereği bir kez daha minnet ve rahmetle anıyorum. Ruhları şad, mekanları cennet, milletimiz var, devletimiz payidar olsun.